Önder Yılmaz – TBMM Amasra Maden Kazası’nı Araştırma Komisyonu’nda maden sahipleri Türkiye’nin kanayan yarası uyuşturucu ve unsur bağımlılığının maden ocaklarına kadar indiği istikametinde çarpıcı çıkış yaptı. Polyak Eynez Güç Üretim Madencilik Şirketi Genel Müdürü Bahçekapılı, madenlerde madde bağımlılığının son periyotta önemli artış gösterdiğini ve bunun birçok riski beraberinde getirdiğini söyledi.
‘Yer altına iniyorlar’
Bahçekapılı, “Madencilikte birçok riskten bahsediyoruz, idareden bahsediyoruz ancak husus bağımlılığı konusunda mevzuatımızda hiçbir çalışma yok” dedi. Bir anda dikkat kesilen kurul üyesi milletvekilleri “Nasıl yani madenlere kadar indi mi bu ya! Husus bağımlılığından neyi kastediyorsunuz?” sorular üzerine Bahçekapılı, “Uyuşturucu efendim. Satışı, kullanımı, tedariki çok önemli boyutta ve bununla çok önemli çabalarımız var lakin biz bu mevzuda biraz yalnız kalıyoruz. Zira bizim belirleyici yapabileceğimiz bir şey yok. Zira beşerler bunu kullanarak, yer altına girdiğinde çok önemli iş güvenliği sorunları çıkıyor” değerlendirmesini yaptı.
‘Akıllara ziyan’ yöntem
Komisyon Başkanı Yıldız’ın “Sendikalardan bu konuda yardım istediniz mi?” sorusuna Bahçekapılı, şöyle devam etti:
“Vallahi, biz bu bahiste herkesten yardım istedik. Hepsinden istedik lakin burada şöyle bir şey var: Biz insanların beden bütünlüğünden ötürü rastgele bir tahlil yapma bahtımız yok. Bu türlü bir ihbar varsa biz bu arkadaşı bildiririz, gerekli süreçler yapılır, bu iş yürür. Fakat çok fazla var. Yani bu yalnızca Polyak Eynez’e has bir şey değil, o bölgedeki firmaların hepsinin yaşadığı zahmet. Çabamızda yaşadığımız en büyük kasvet; tespit. Mesela, o denli bir örnek var ki yani akıllara ziyan: İki hapı eziyorlar, karıştırıp bunu burundan çektiklerinde yirmi dört saat yok. Artık bana bunu narkotikten bir arkadaş söyledi. Ben artık adamın yanında (eczaneden alınan) hap var diye ben bu adama ne diyeyim? Sen uyuşturucu mu kullanıyorsun diyeyim. Bu riskleri gözeterek nasıl kaza riski sıfır diyebilirim ki? Adam ocağa girip o hâlde…”
‘Kamikaze gibi’
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın “Kamikaze üzere iniyor madene o zaman” çıkışı üzerine Bahçekapılı, somut bir örnek vererek durumu anlattı:
“Bir eleman -tabii biz bunu sonra tespit ediyoruz- yer altında, çok alakasız bir yerde arkadaşıyla tartışıyor ve arkadaşının başına kazmayla vuruyor, adamı öldürmeye gidiyor. Biz alıyoruz onları, bir bakıyoruz adam uyuşturucu almış. Artık, bu adam o adamı orada öldürse bu bir iş kazası olarak geçecek ve ölümlü kaza. Artık, ben nasıl derim ki bu riski sıfırlayabilirim, sıfırlayamam. 3000 kişi, 3000 farklı karakter, hepimiz dâhiliz buna yani bu karakterleri yönetmek, tahlil etmek, onların ruhsal durumlarını ortaya koyabilmek imkânsız. İşletmemizde psikolog var, sosyolog var, yetmiyormuş üzere dışarıdan danışmanlık da alıyoruz; sorunu olan, revire gelen her arkadaşı biz bu manada da değerlendirmeye çalışıyoruz ancak maalesef…”
İlk kere konuşuluyor
Komisyonda şaşkınlıklarını gizleyemeyen milletvekilleri bunun dünyada nasıl önlendiğine ait sorular sordular ve Araştırma Komisyonu’nun Sıhhat Bakanlığı’ndan bilgi almasını istedi. Bahçekapılı, “Ne istiyorsanız, nasıl bir takım istiyorsanız gelin bakın inceleyin” dedi. Komisyon Başkanı Yıldız ise “İlk kere kurulumuzda gündeme geliyor bu, çok kıymetli bir şey bu” değerlendirmesini yaptı.
Havalandırma kısa devre mi yaptı?
İmbat Madencilik Güç Turizm Sanayi Ve Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Aygün Ekici, madene pak hava sağlayan ana yolda “kısa devrenin” yaşanma mümkünlüğünün güçlü olduğunu vurgulayarak, ana yoldan geçen hava miktarının Türkiye Taşkömürü Kurumu Yönergesi’nde, kurulduğu yerdeki pak havanın yüzde 70’ini geçmeyecek halinde düzenlendiğini söyledi. Komitede sunum yapan Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Lideri Ayhan Yüksel de “Dünyanın her yerinde metan kazası, grizu patlaması varsa havalandırma sorunu vardır. Ateş, kaynağını bir yerden bulmuştur. Bunlar araştırılarak, olay yerinde tespit edilerek ortaya konulabilir” dedi. Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Çağlar Öztürk de, kesin olmamakla birlikte eldeki bilgiler incelendiğinde grizu patlamasının ikinci kartiyedeki eksi 320 kalın damar baştaban yolu içinde olduğunun değerlendirildiğini aktardı. Öztürk “Havalandırılmayan bacalarda birikmiş olan metan gazı da mümkün ikincil patlamalar açısından değerlendirilmelidir” dedi.