Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait “Gelir Dağılımı İstatistikleri” bültenini yayımladı.
Türkiye’de en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse, bu yıl geçen yıla nazaran 0,6 puan azalarak yüzde 48,1’e düşerken en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0,2 puan artışla yüzde 6,3 olarak kayıtlara geçti.
Buna nazaran, muadil hane halkı kullanılabilir fert geliri kapsamında en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse, 2024’te geçen yıla kıyasla 0,6 puan azalarak yüzde 48,1’e indi.
En düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse ise 0,2 puan artarak yüzde 6,3’e yükseldi.
Söz konusu gösterge, hane halkı kullanılabilir gelirinin, hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan muadil hane halkı büyüklüğüne bölünmesiyle elde ediliyor.
Toplam gelirden en yüksek hissesi maaş ve fiyat geliri aldı
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, yüzde 48,8 ile bir evvelki yıla nazaran 0,3 puan artan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 20,8 ile evvelki yıla nazaran 1,3 puan azalan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,8 ile evvelki yıla nazaran 0,2 puanlık artış gösteren toplumsal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki hissesi yüzde 17,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler içindeki hissesi ise yüzde 87,6 olarak gerçekleşti.
Yıllık ortalama iş geliri en yüksek yükseköğretim mezunlarında
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 309 bin 721 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 240 bin 470 TL, lise altı eğitimlilerde 168 bin 407 TL, bir okul bitirmeyenlerde 106 bin 478 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla nazaran yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış yüzde 110,2 ile lise ve dengi okul seviyeli eğitimlilerde, en düşük artış ise yüzde 88,2 ile bir okul bitirmeyenlerde oldu.
En yüksek yıllık ortalama temel iş geliri patronların oldu
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla patronlarda 804 bin 882 TL, kendi hesabına çalışanlarda 210 bin 679 TL, fiyatlı maaşlılarda 209 bin 764 TL ve yevmiyelilerde 105 bin 712 TL olarak hesaplandı.
Maaşlar aya bazında 17 bin 480 TL olurken, 17 bin 2 TL olan taban fiyat seviyesinde olduğu görüldü.
Geçen yıla nazaran en yüksek artış yüzde 104,0 ile fiyatlı ve maaşlılarda, en düşük artış ise yüzde 82,2 ile kendi hesabına çalışanlarda oldu.
Gelir eşitsizliği en fazla İstanbul bölgesinde oldu
Son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran P80/P20 oranı Türkiye’de 7,7 iken, bu kıymetin en düşük olduğu İBBS 2. Seviye bölgesi 4,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) olurken bu bölgeyi 5,0 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ve TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgeleri izledi.
P80/P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Seviye bölgeleri ise 7,7 ile TR10 (İstanbul), 7,6 ile TR51 (Ankara) ve TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) oldu.
Son yüzde 10’luk kümede olanların yüzde 66,5’i tıpkı kümede kaldı
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine nazaran sıralı yüzde 10’luk gelir kümeleri prestijiyle fertlerin bir evvelki yıla nazaran yüzdelik geçişleri incelendiğinde; bir evvelki yılda birinci yüzde 10’luk kümede olan fertlerin 2023 yılında yüzde 56,2’sinin, son yüzde 10’luk kümede olan fertlerin ise yüzde 66,5’inin gelir kümesi değişmedi. Ayrıyeten 2023 yılında birinci yüzde 10’luk kümede olan fertlerin yüzde 22’sinin 2024 yılında gelir kümesi birden fazla yükseldi. Son yüzde 10’luk kümede olan fertlerin ise yüzde 13,2’sinin gelir kümesi birden fazla düştü.